podać sobie ręce
  • pilot
    22.07.2002
    22.07.2002
    Dlaczego pilot (urządzenie) ma niejednoznaczną odmianę w bierniku i dopełniaczu liczby pojedynczej? (Słownik ortograficzny PWN i Słownik poprawnej polszczyzny PWN podają, że: „B.=M. a. D”. Od czego to zależy? Kiedy B.=M., a kiedy B.=D.?).
    M. pilot
    D. pilota
    B. pilot/pilota
  • płocha sarna
    12.04.2014
    12.04.2014
    Zarzucono mi, że użyłem słowa płochy jako synonimu słów strachliwy, pierzchliwy. Dotąd wydawało mi się, że to powszechny synonim tego słowa, ale – jak sprawdziłem w kilku nowszych słownikach – jako synonimu tych słów stosuje się słowo płochliwy, a w starym słowniku Doroszewskiego przy haśle płochy (jako 'bojaźliwy') widnieje przypis „wychodzące z użycia”. Czy zatem zwrot płocha sarna można obecnie uznać za błędny, czy nadal można zamiennie używać przymiotników płochy i płochliwy?
  • rodzaj gramatyczny obcych nazw geograficznych
    5.03.2012
    5.03.2012
    Jakiego rodzaju używa się przy obcych nazwach geograficznych, jeśli rodzaj ten nie jest oczywisty? Np. chińskie prowincje Gansu i Anhui albo powiat Chishui – czy będzie to to Gansu itd. a może ten Gansu? Albo rzeka Huang-Ho – Huang-Ho wylało, wylała czy wylał? Zagadnięty znajomy sinolog rozłożył ręce i powiedział, że tez jest ciekaw.
    Z góry dziękuję.
  • Sięgnij mi

    9.10.2021
    9.10.2021

    Dzień dobry,

    w języku potocznym, dość często spotykam się z użyciem słowa sięgnąć w znaczeniu, którego nie znajduję w dostępnych mi słownikach. Najczęściej występuje ono w wołaczu sięgnij mi i oznacza 'podaj mi', przy czym odnosi się na ogół do rzeczy, które są poza zasięgiem mówiącego – co uzasadnia nawiązanie do czynności sięgania po coś.

    Jak, w opinii językoznawców, należy odnieść się do takiego sformułowania? W moim odczuciu wykracza ono poza słownikową normę. Ale czy jest niepoprawne?

  • Słownik stwierdza, że…
    5.07.2010
    5.07.2010
    Czytając odpowiedzi Poradni, spotykam się często ze sformułowaniami typu „słownik X stwierdza, że…”. Zgodnie z WSPP niepoprawne jest użycie tego czasownika w odniesieniu do rzeczowników nieżywotnych (a jako przykład został podany kodeks). Z czego wynika ta reguła? Czy odnosi się ona także do rzeczownika słownik?
  • świątynia jerozolimska
    15.03.2005
    15.03.2005
    Jak poprawnie napisać ŚWIĄTYNIA JEROZOLIMSKA? Czy pierwszy wyraz od małej, a drugi od dużej litery? A może inaczej?
  • zaimek względny a interpunkcja
    30.04.2015
    30.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy interpunkcja w poniższym zdaniu jest poprawna?
    Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego, jak tylko dostaję do ręki książkę, to robię się głodny, choćbym przed chwilą jadł.

    Chodzi mi o przecinek przed słowem dlaczego (i ewentualnie po nim). Z jednej strony jakoś kłuje mnie w oczy, z drugiej – jakby sprowadzić to zdanie do postaci: „Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego robię się głodny”, wydaje się całkowicie zasadny.
    Pozdrawiam
    Anna
  • Z końcówką czy bez?
    4.03.2019
    4.03.2019
    Szanowni Państwo,
    w jednej z książek spotkałam się z nową dla mnie konstrukcją: Umyłyśmy ręce i zaczęły jeść kolację czy Poszliśmy do domu i zjedli kolację. Tego typu przykłady przewijały się przez cały utwór, czy taka forma jest poprawna i wolno jej używać?
    Bardzo dziękuję.
  • Z tym przecinkiem nie wiadomo jak jest
    20.02.2013
    20.02.2013
    1. W Słowniku interpunkcyjnym J. Podrackiego i A. Gałązki znalazłem zdania: „Idzie diabli wiedzą dokąd”, „A z nami, diabeł jeden wie, co będzie” (s. 131). Jeśli dobrze zrozumiałem, autorzy traktują drugie zdanie jako zdanie złożone. Czy możliwe byłoby usunięcie przecinków w drugim zdaniu lubi wstawienie ich w pierwszym?
    2. Gdy autorzy mówią o swoim podręczniku, zawsze nazywają go Słowniczek (z dużej litery), a przecież na okładce widnieje Słownik. Czy taka praktyka jest prawidłowa?
  • list do urzędu
    23.11.2011
    23.11.2011
    Szanowni Eksperci,
    w jaki sposób należy zaadresować list do urzędu, jeżeli chcemy, by trafił on do konkretnej osoby. Gdzie należy wpisać i w jaki sposób (Sz.P., W.P.?) imię i nazwisko adresata. Na przykład:
    Urząd Marszałkowski
    (Sz.P./W.P.)? Beata Nowak
    ul. XY
    00-300 Poznań

    A może należy zastosować archaiczny chyba już zwrot: do rąk Pani…? A jeśli tak, to w którym miejscu (po adresie czy pomiędzy nazwą a ulicą)?
    Dziękuję za wskazówki
    Pozdrawiam
    Tomasz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego